Նիկոլ Փաշինյանը մինչև օրս չի հասկացել, որ Ալմա-Աթայի հռչակագրի կատարման երաշխավորը Ռուսաստանն է, ոչ թե Արևմուտքը: Ուրիշ բան, որ այս փաստաթուղթը նույնպես ձեռնտու չէ Ռուսաստանին՝ հաշվի առնելով նրա ռազմական գործողությունները Ուկրաինայում, ուստի նա այս պահին հրաժարվել է դրանից։ Դրա մասին NEWS.am -ի թղթակցի հետ զրույցում հայտնել է քաղաքական վերլուծաբան Արգիշտի Կիվիրյանը։
Նրա գնահատմամբ՝ միևնույն ժամանակ, Ադրբեջանը Ալմա-Աթայի հռչակագրի դիսկուրսի մերժումը շահավետորեն վաճառում է Մոսկվային, մինչդեռ Փաշինյանը, իբր ինքնիշխանության ճանապարհով գնալով, Հայաստանը վերածել է Ադրբեջանից կախված երկրի։
«Փաշինյանին մինչև 2020 թվականը տեղի ունեցածի շրջանակում մեղադրում են ոչ թե զիջումների, այլ փոխզիջումների չգնալու համար։ Նախքան պատերազմը բանակցությունների սեղանին դրված էր փոխզիջումների տարբերակը։ 2019 թվականին այս տարբերակը ներկայացրել են միջնորդները։
Խոսքը վերաբերում էր 5 շրջանն Ադրբեջանին հանձնելու և 2 շրջան Արցախի վերահսկողության տակ թողնելու՝ դրանք ապագայում Արցախի կարգավիճակի խնդրի հետ կապելու շուրջ։ Բայց սա ամենագլխավոր մեղադրանքը չէ։ Ամենակարհորն այն է, որ նա իրավիճակը հասցրեց պատերազմի։ Բացի դրանից, մեղադրանքներն առնչվում են նաև պատերազմի ժամանակ տգետ կառավարմանը»,- հավելել է փորձագետը։
Կիվիրյանը նշել է, որ այսօր արդեն խոսում ենք Հայաստանին միակողմանի զիջումների մասին։ «Ադրբեջանն այս պահին 8-9 պահանջ է ներկայացրել, դրանց թվում՝ փոխհատուցում Արցախի ենթադրյալ օկուպացիայի համար։ Խոսքը մի քանի տասնյակ միլիարդ դոլարի մասին է»,- ընդգծել է նա։
Փորձագետը հավելել է, որ Ալիևը գոհունակություն է հայտնել առանց միջնորդների բանակցություններում պայմանավորվածության առնչությամբ, քանի որ Հայաստանը հնազանդորեն գնում է միակողմանի զիջումների։ «Հայաստանը նույնիսկ սահման չստացավ, ինչպես դրա մասին հայտարարել էր Փաշինյանը: Այդ սյուները սահման չեն։ Սահմանազատում ասվածը հիմնված չէ որևէ քարտեզի վրա, ուստի այն, ինչ կատարվում է, սահմանազատում չէ, այլ միակողմանի զիջում։ Այս պահանջը կատարելուց հետո հայ հասարակությունը պետք է սպասի մնացած պահանջներին, դրանց թվում՝ զինանշանի մասով։
Պատկերացնու՞մ եք՝ ինչ աղմուկ կբարձրացնեին Հայաստանի իշխանությունները, եթե Ադրբեջանի առաջ քաշած 8-9 պահանջներից թեկուզ մեկն առաջ քաշեր Մոսկվան։ Հավանաբար նրանք կհասնեին Ռուսաստանի դեսպանատան մոտ և կգրոհեին այն։ Մինչդեռ այստեղ խոսքը Ռուսաստանից հարյուրապատիկ թույլ երկրի մասին է, բայց դուք հանգիստ կատարում եք նրա պահանջները՝ հաչելով Մոսկվայի վրա»,- նշել է Կիվիրյանը։
Փորձագետի գնահատմամբ՝ Հայաստանի գոյության հարցը ծագել է հենց Փաշինյանի օրոք, երբ նա ֆորպոստի դեմ պայքարը վերածեց հանրային պետական քաղաքականության՝ երկիրը կախման մեջ դնելով թուրք-ադրբեջանական տանդեմից։ Վերլուծաբանը համոզմունք է հայտնել, որ երբ Ռուսաստանին անհրաժեշտ լինի վերադառնալ տարածաշրջան, նա կվերադառնա՝ անկախ Հայաստանի իշխանությունների կամքից։
